Reaktywne zapalenie stawów (zespół Reitera): Objawy, przyczyny i leczenie
Reaktywne zapalenie stawów to choroba reumatyczna, która rozwija się jako "reakcja" na przebytą infekcję w innym miejscu organizmu – najczęściej w układzie pokarmowym lub moczowo-płciowym. Jest to jałowe zapalenie stawów, co oznacza, że w samym stawie nie ma bakterii ani wirusów. Choroba należy do grupy spondyloartropatii, podobnie jak zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, i często wiąże się z obecnością antygenu HLA-B27. Klasycznie może objawiać się triadą objawów: zapaleniem stawów, cewki moczowej i spojówek.
Masz ból i obrzęk stawów, który pojawił się kilka tygodni po biegunce lub infekcji intymnej?
Przeanalizuj swoje objawy z naszym inteligentnym asystentem, aby sprawdzić, czy mogą one wskazywać na reaktywne zapalenie stawów i wymagają konsultacji z reumatologiem.
Rozpocznij analizę zdrowotnąCzym jest reaktywne zapalenie stawów? Gdy infekcja atakuje stawy
U podłoża choroby leży nieprawidłowa reakcja immunologiczna. U osób z predyspozycją genetyczną (głównie z antygenem HLA-B27), przebyta infekcja bakteryjna prowadzi do powstania odpowiedzi odpornościowej, która omyłkowo atakuje tkanki stawów i przyczepów ścięgnistych. Zapalenie stawów pojawia się zazwyczaj 1-4 tygodnie po infekcji.
Główne objawy – od bólu stawów po zmiany oczne i skórne
Objawy stawowe:
- Zapalenie stawów: Zazwyczaj asymetryczne, dotyczy kilku stawów (oligoarthritis), głównie w kończynach dolnych (stawy kolanowe, skokowe, stawy stóp). Stawy są obrzęknięte, bolesne i gorące.
- Zapalenie przyczepów ścięgnistych (enthesitis): Ból w okolicy pięty (zapalenie ścięgna Achillesa, rozcięgna podeszwowego).
- Zapalenie palców ("palce kiełbaskowate", dactylitis): Równomierny obrzęk całego palca.
Objawy pozastawowe:
Często tworzą klasyczną triadę, dawniej zwaną zespołem Reitera:
- Zapalenie cewki moczowej: Ból, pieczenie przy oddawaniu moczu.
- Zapalenie spojówek: Zaczerwienienie, pieczenie oczu. Może rozwinąć się groźniejsze zapalenie błony naczyniowej oka.
- Mogą występować również zmiany skórne (rogowacenie stóp i dłoni) oraz owrzodzenia w jamie ustnej.
Najczęstsze przyczyny – bakterie wyzwalające
Zapalenie stawów jest "reakcją" na infekcję w innym miejscu.
- Infekcje przewodu pokarmowego: Po biegunce wywołanej przez bakterie *Salmonella, Shigella, Yersinia, Campylobacter*.
- Infekcje układu moczowo-płciowego: Po zapaleniu cewki moczowej wywołanym przez *Chlamydia trachomatis*.
🚨 KIEDY DO REUMATOLOGA? Diagnostyka
Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz reumatolog. Rozpoznanie jest kliniczne i opiera się na stwierdzeniu charakterystycznych objawów zapalenia stawów, które pojawiły się po przebytej infekcji. Badania pomocnicze obejmują:
- Badania krwi: Podwyższone wskaźniki zapalne (OB, CRP), oznaczenie antygenu HLA-B27.
- Badania w kierunku infekcji: Posiew kału lub wymaz z cewki moczowej w celu identyfikacji bakterii, która wywołała reakcję.
- Badanie płynu stawowego w celu wykluczenia infekcji w stawie.
Leczenie i nowości naukowe
Standardowe leczenie:
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ): Podstawa leczenia w celu kontroli bólu i zapalenia.
- Glikokortykosteroidy: Podawane dostawowo lub, w ciężkich przypadkach, doustnie.
- Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh): Np. sulfasalazyna, stosowane w postaci przewlekłej.
Nowości naukowe – terapie biologiczne
W ciężkich, opornych na standardowe leczenie przypadkach reaktywnego zapalenia stawów, które przechodzi w formę przewlekłą, przełomem okazało się zastosowanie leków biologicznych, głównie inhibitorów TNF-alfa. Terapie te, podobnie jak w innych chorobach autoimmunologicznych, skutecznie hamują proces zapalny i zapobiegają zniszczeniu stawów.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy choroba jest zaraźliwa?
Samo zapalenie stawów nie jest zaraźliwe. Zaraźliwa jest natomiast infekcja bakteryjna, która je wywołuje (np. chlamydioza jest chorobą przenoszoną drogą płciową). Stawy stają się celem ataku własnego układu odpornościowego, a nie bezpośredniej inwazji bakterii.
Jak długo trwa choroba?
W większości przypadków (ok. 60-70%) reaktywne zapalenie stawów ma charakter ostry i samoograniczający, a objawy ustępują w ciągu 3-6 miesięcy. U części pacjentów choroba przechodzi w formę przewlekłą, wymagającą długotrwałego leczenia.
Czy choroba dotyczy tylko stawów?
Nie. Jak sama nazwa wskazuje, jest to choroba "reaktywna" i układowa. Oprócz stawów, często zajmuje przyczepy ścięgniste, oczy, skórę i układ moczowo-płciowy. U części pacjentów może również rozwinąć się zapalenie stawów kręgosłupa.
Nie lekceważ bólu stawów, który pojawił się po infekcji.
Nasz inteligentny asystent medyczny pomoże Ci przeanalizować Twoje objawy i określić, czy potrzebujesz profesjonalnej pomocy. To bezpłatne i w pełni anonimowe.
Sprawdź swoje objawy teraz