Przewlekłe zapalenie zatok: Objawy, leczenie i rola polipów
Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych (PZZP) to uporczywy stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok, który utrzymuje się przez ponad 12 tygodni, mimo prób leczenia. W przeciwieństwie do ostrego zapalenia, jego podłożem rzadko jest infekcja bakteryjna. Znacznie częściej jest to złożony proces zapalny, w którym kluczową rolę odgrywają czynniki takie jak alergie, wady anatomiczne czy polipy nosa. PZZP znacząco obniża jakość życia, prowadząc do ciągłego uczucia zatkania, bólu głowy i upośledzenia węchu. Skuteczne leczenie wymaga precyzyjnej diagnostyki i często wielokierunkowego podejścia.
Masz stale zatkany nos, spływającą wydzielinę i ból głowy, które trwają od wielu miesięcy?
Przeanalizuj swoje objawy z naszym inteligentnym asystentem, aby sprawdzić, czy mogą one wskazywać na przewlekłe zapalenie zatok i wymagają konsultacji z laryngologiem.
Rozpocznij analizę zdrowotnąCzym jest przewlekłe zapalenie zatok?
PZZP to stan, w którym utrzymujący się proces zapalny prowadzi do obrzęku błony śluzowej i zablokowania naturalnych ujść zatok. Upośledza to ich wentylację i drenaż, tworząc idealne warunki do utrzymywania się stanu zapalnego. W przeciwieństwie do ostrego zapalenia, które jest głównie infekcją, PZZP jest złożoną chorobą zapalną, często bez udziału bakterii.
Główne objawy – uporczywe dolegliwości
Do rozpoznania PZZP konieczne jest występowanie co najmniej dwóch z poniższych objawów przez ponad 12 tygodni:
- Blokada/niedrożność nosa: Uczucie zatkania.
- Wyciek z nosa (przedni lub tylny): Spływanie gęstej wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
- Ból lub uczucie rozpierania twarzy/głowy. Zobacz więcej w artykule o bólach głowy.
- Upośledzenie lub utrata węchu.
Dodatkowo w badaniu laryngologicznym lub w TK muszą być widoczne cechy stanu zapalnego.
Przyczyny – rola alergii i polipów nosa
PZZP dzieli się na dwie główne kategorie:
- PZZP bez polipów nosa: Przyczyną jest najczęściej przewlekły stan zapalny po infekcjach, wady anatomiczne (np. skrzywienie przegrody nosa) lub zębopochodne zapalenie, np. w zapaleniu zatok szczękowych.
- PZZP z polipami nosa: Polipy to łagodne, obrzękowe rozrosty błony śluzowej. Ta postać jest silnie związana z tzw. zapaleniem typu 2, które leży również u podłoża alergii, astmy i nadwrażliwości na NLPZ (triada aspirynowa).
🚨 KIEDY DO LARYNGOLOGA? Diagnostyka – kluczowa rola endoskopii i TK
Diagnostyką i leczeniem PZZP zajmuje się lekarz laryngolog. Podstawą jest badanie endoskopowe jam nosa, które pozwala ocenić stan błony śluzowej i obecność polipów. "Złotym standardem" w diagnostyce obrazowej jest tomografia komputerowa (TK) zatok przynosowych, która precyzyjnie pokazuje rozległość zmian zapalnych i anatomię przed planowaną operacją.
Leczenie – od sterydów po operację i leki biologiczne
Leczenie zachowawcze:
- Glikokortykosteroidy donosowe: Fundament leczenia. Zmniejszają stan zapalny i obrzęk, a w przypadku polipów mogą prowadzić do ich zmniejszenia.
- Płukanie nosa i zatok roztworami soli.
- Krótkie kursy sterydów doustnych i antybiotyków w zaostrzeniach.
Leczenie chirurgiczne:
W przypadku braku poprawy, stosuje się funkcjonalną endoskopową operację zatok (FESS). Celem zabiegu jest usunięcie polipów i poszerzenie naturalnych ujść zatok, aby przywrócić ich prawidłowy drenaż i wentylację.
Nowości naukowe – leczenie biologiczne:
U pacjentów z ciężkim, nawracającym PZZP z polipami nosa, opornym na leczenie, przełomem stało się wprowadzenie terapii biologicznych. Leki te (przeciwciała monoklonalne) celują w kluczowe cząsteczki zapalenia typu 2, prowadząc do znacznego zmniejszenia polipów i poprawy objawów, często pozwalając uniknąć kolejnych operacji.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy przewlekłe zapalenie zatok jest zaraźliwe?
Nie. W przeciwieństwie do ostrego zapalenia, które jest infekcją, PZZP jest przewlekłym stanem zapalnym o złożonej przyczynie i nie można się nim zarazić.
Czy operacja FESS to trwałe wyleczenie?
Operacja FESS jest bardzo skuteczna w usuwaniu blokady i poprawie objawów. Jednak, zwłaszcza w PZZP z polipami, które ma tendencję do nawrotów, nie usuwa ona podłoża zapalnego. Dlatego nawet po operacji kluczowe jest kontynuowanie leczenia miejscowego (sterydy donosowe), aby zapobiec odrastaniu polipów.
Czy każdy ból głowy to chore zatoki?
Nie. Ból głowy jest tylko jednym z możliwych objawów i musi mu towarzyszyć niedrożność nosa lub katar. Izolowany ból głowy rzadko jest spowodowany przez zatoki. Jego przyczyny są znacznie częściej neurologiczne, np. migrenowe lub napięciowe.
Nie pozwól, by zatoki rządziły Twoim życiem. Zdiagnozuj problem.
Nasz inteligentny asystent medyczny pomoże Ci przeanalizować Twoje objawy i określić, czy potrzebujesz profesjonalnej pomocy. To bezpłatne i w pełni anonimowe.
Sprawdź swoje objawy teraz