Przejdź do głównej treści

Zespół policystycznych jajników (PCOS): objawy, przyczyny i leczenie

(Aktualizacja: ) | Czas czytania: 7 minut | Autor:
Kobieta zmagająca się z objawami PCOS, takimi jak problemy skórne, co symbolizuje hormonalne podłoże zespołu policystycznych jajników.

Masz nieregularne miesiączki, uporczywy trądzik lub nadmierne owłosienie? To mogą być sygnały, które wysyła Twój organizm, wskazujące na zespół policystycznych jajników (PCOS). To jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet w wieku rozrodczym, które dotyka nawet co dziesiątą z nas. Zrozumienie jego przyczyn, objawów i możliwości leczenia to pierwszy krok do odzyskania kontroli nad swoim zdrowiem.

Czujesz, że te objawy Cię dotyczą? Nie czekaj.

Skorzystaj z naszego bezpłatnego asystenta AI, aby przeanalizować swoje objawy i sprawdzić, czy wymagają one konsultacji lekarskiej.

Sprawdź swoje objawy teraz

Czym jest zespół policystycznych jajników (PCOS)?

Zespół policystycznych jajników (PCOS, ang. Polycystic Ovary Syndrome) to złożone zaburzenie endokrynologiczne charakteryzujące się brakiem równowagi hormonalnej. U kobiet z PCOS często występuje podwyższony poziom męskich hormonów (androgenów) oraz insuliny. Prowadzi to do zaburzeń owulacji, co objawia się nieregularnymi miesiączkami, a także do powstawania licznych, małych pęcherzyków (cyst) na jajnikach, widocznych w badaniu USG.

Do zapamiętania: PCOS to nie tylko problem ginekologiczny. To schorzenie o podłożu metabolicznym, które wpływa na funkcjonowanie całego organizmu i wymaga kompleksowego podejścia terapeutycznego.

Jak rozpoznać PCOS? Kluczowe objawy

Objawy PCOS mogą być bardzo zróżnicowane. Do postawienia diagnozy (według kryteriów rotterdamskich) konieczne jest stwierdzenie co najmniej dwóch z trzech poniższych cech.

Nieregularne, rzadkie lub nieobecne cykle miesiączkowe

To najczęstszy objaw, wynikający z zaburzeń owulacji. Cykle mogą być dłuższe niż 35 dni, występować rzadziej niż 8 razy w roku lub całkowicie zaniknąć.

Objawy nadmiaru androgenów (hiperandrogenizmu)

  • Hirsutyzm: pojawienie się ciemnych, grubych włosów w miejscach typowych dla mężczyzn (np. twarz, klatka piersiowa, plecy).
  • Trądzik: uporczywe zmiany skórne, często na żuchwie, plecach i dekolcie, oporne na standardowe leczenie.
  • Łysienie androgenowe: przerzedzanie się włosów na szczycie głowy. Jeśli zauważasz ten problem, sprawdź inne przyczyny hormonalne wypadania włosów.

Problemy metaboliczne i przyrost masy ciała

  • Trudności w utracie wagi mimo diety i ćwiczeń.
  • Nagłe napady głodu na słodycze, co może sygnalizować problemy z gospodarką cukrową.
  • Często towarzyszące przewlekłe zmęczenie, wynikające z wahań poziomu cukru we krwi.

Przyczyny PCOS – co stoi za zaburzeniami hormonalnymi?

Dokładne przyczyny PCOS nie są w pełni poznane, ale kluczową rolę odgrywa współistnienie kilku czynników.

Insulinooporność, stan zapalny i genetyka

U około 70% kobiet z PCOS występuje insulinooporność, czyli brak prawidłowej reakcji komórek na insulinę. Prowadzi to do jej nadprodukcji, co stymuluje jajniki do wytwarzania androgenów. Dodatkowo rolę odgrywa przewlekły stan zapalny niskiego stopnia oraz silne predyspozycje genetyczne.

Diagnostyka PCOS – jakie badania wykonać?

Diagnoza opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym oraz badaniach dodatkowych, które zleci ginekolog lub endokrynolog:

  • Badania hormonalne z krwi: m.in. testosteron, androstendion, DHEAS, LH, FSH.
  • Badania metaboliczne: krzywa cukrowa i insulinowa (test OGTT) do oceny insulinooporności.
  • Lipidogram: ocena poziomu cholesterolu, ponieważ PCOS zwiększa ryzyko zaburzeń lipidowych. Przeczytaj, jak obniżyć wysoki cholesterol.
  • USG przezpochwowe: ocena wyglądu i budowy jajników.

Metody leczenia i łagodzenia objawów PCOS

Leczenie PCOS jest długotrwałe i ma na celu łagodzenie objawów, przywrócenie regularnych cykli oraz zapobieganie powikłaniom.

Fundament terapii: zmiana stylu życia

Nawet niewielka redukcja masy ciała (5-10%) może znacząco poprawić regularność cykli. Kluczowa jest dieta o niskim indeksie glikemicznym oraz regularna, umiarkowana aktywność fizyczna (min. 150 minut tygodniowo).

Leczenie farmakologiczne

W zależności od potrzeb lekarz może zalecić doustne tabletki antykoncepcyjne, metforminę (poprawia wrażliwość na insulinę), leki antyandrogenowe lub stymulację owulacji u kobiet planujących ciążę.

🚨 Nieleczony PCOS – możliwe powikłania

Ignorowanie objawów PCOS może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Kobiety z PCOS mają zwiększone ryzyko rozwoju:

  • Niepłodności z powodu braku owulacji.
  • Cukrzycy typu 2, co jest wynikiem długotrwałej insulinooporności. Zobacz, jakie są objawy i metody leczenia cukrzycy typu 2.
  • Chorób sercowo-naczyniowych (nadciśnienie, miażdżyca).
  • Raka endometrium (błony śluzowej macicy).
  • Bezdechu sennego, szczególnie u kobiet z otyłością.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

Czy PCOS można całkowicie wyleczyć?

PCOS jest uważany za schorzenie przewlekłe. Celem terapii jest kontrola objawów, zapobieganie powikłaniom i poprawa jakości życia. Odpowiednie leczenie i styl życia pozwalają na pełne zarządzanie chorobą.

Jaka dieta jest najlepsza przy PCOS?

Najskuteczniejsza jest dieta o niskim indeksie glikemicznym. Skup się na jedzeniu warzyw, owoców o niskiej zawartości cukru, pełnoziarnistych produktów, chudego białka i zdrowych tłuszczów. Unikaj cukrów prostych i żywności wysokoprzetworzonej.

Czy z PCOS można zajść w ciążę?

Tak, wiele kobiet z PCOS zachodzi w ciążę, choć często wymaga to wsparcia medycznego. Kluczowe jest uregulowanie cykli, co osiąga się przez zmianę stylu życia oraz, w razie potrzeby, farmakologiczną stymulację owulacji.

Ważne: Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Zawsze konsultuj się z lekarzem lub innym wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia w przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących stanu zdrowia.

Nie ignoruj sygnałów od organizmu. Poznaj prawdopodobną przyczynę.

Nasz inteligentny asystent medyczny pomoże Ci przeanalizować objawy i określić pilność problemu. To bezpłatne i zajmuje tylko kilka minut.

Rozpocznij analizę zdrowotną