Arytmia serca: rodzaje, objawy i kiedy się martwić

Czym jest arytmia serca i jak powstaje?

Serce posiada własny, naturalny rozrusznik (węzeł zatokowy), który generuje impulsy elektryczne, powodując regularne skurcze. Arytmia pojawia się, gdy ten mechanizm zawodzi: impulsy są generowane zbyt szybko, zbyt wolno, nieregularnie lub wędrują nieprawidłowymi ścieżkami. Może to być spowodowane chorobami serca, nadciśnieniem, zaburzeniami elektrolitowymi, stresem czy działaniem używek.

Główne rodzaje arytmii: od tachykardii do bradykardii

Zaburzenia rytmu serca dzieli się głównie ze względu na tempo jego pracy.

Tachykardia: Gdy serce bije za szybko

To rytm serca przekraczający 100 uderzeń na minutę w spoczynku. Może prowadzić do uczucia osłabienia, ponieważ serce nie ma wystarczająco dużo czasu, aby napełnić się krwią między skurczami. Czasami szybkie bicie serca jest objawem anemii, o której więcej przeczytasz w artykule o przyczynach i objawach niedokrwistości.

Bradykardia: Gdy serce zwalnia

To rytm serca poniżej 60 uderzeń na minutę. Jeśli serce bije zbyt wolno, do mózgu i reszty ciała może nie docierać wystarczająca ilość utlenionej krwi, co powoduje zawroty głowy, zmęczenie i omdlenia. Może to prowadzić do stanu, jakim jest przewlekłe zmęczenie.

Migotanie przedsionków: Chaotyczny i niemiarowy rytm

Jest to najczęstszy rodzaj arytmii. Przedsionki serca kurczą się w sposób chaotyczny i bardzo szybki, co sprawia, że praca komór jest nieregularna. Największym zagrożeniem w migotaniu przedsionków jest ryzyko powstania skrzeplin i udaru niedokrwiennego mózgu.

Objawy, które mogą towarzyszyć arytmii

Nie każda arytmia daje objawy, ale jeśli się pojawią, najczęściej są to:

• Kołatanie serca – uczucie szybkiego, mocnego lub nierównego bicia.
• Duszność i trudności w oddychaniu.
• Ból lub dyskomfort w klatce piersiowej.
• Zawroty głowy, uczucie "pustki w głowie", a nawet omdlenia.
• Uczucie zmęczenia i osłabienia.
• Niepokój i lęk.

🚨 KIEDY DO LEKARZA? Sygnały alarmowe, których nie wolno ignorować

Chociaż niektóre epizody arytmii są łagodne, pewne objawy wymagają pilnej konsultacji z lekarzem lub wezwania pogotowia ratunkowego. Zgłoś się do specjalisty, jeśli:

• Kołataniu serca towarzyszy silny ból w klatce piersiowej, duszność lub zawroty głowy.
• Doświadczyłeś omdlenia lub utraty przytomności.
• Objawy pojawiły się nagle i są bardzo nasilone.
• Masz zdiagnozowaną chorobę serca, a objawy arytmii się zmieniły lub nasiliły.

Prewencja i styl życia w arytmii – jak dbać o serce?

Zdrowy styl życia jest kluczowy zarówno w zapobieganiu, jak i kontrolowaniu arytmii.

Dieta i nawodnienie

• Ogranicz sól, aby kontrolować ciśnienie. Dowiedz się, jak naturalnie obniżyć ciśnienie krwi.
• Jedz produkty bogate w potas i magnez (banany, pomidory, orzechy).
• Unikaj nadmiaru kofeiny i alkoholu, które mogą wyzwalać arytmię.
• Dbaj o prawidłowy poziom cholesterolu. Sprawdź, jak obniżyć wysoki cholesterol.

Aktywność fizyczna i kontrola stresu

• Regularnie uprawiaj umiarkowaną aktywność fizyczną (po konsultacji z lekarzem).
• Naucz się technik relaksacyjnych, takich jak medytacja czy głębokie oddychanie.
• Zapewnij sobie odpowiednią ilość snu, co jest ważne dla regeneracji serca. Problemy ze snem mogą nasilać dolegliwości, poznaj sposoby na zdrowy sen.

Jakie są powikłania nieleczonej arytmii?

Ignorowanie objawów arytmii może być niebezpieczne. Do najpoważniejszych powikłań należą:

• Udar mózgu: W migotaniu przedsionków w sercu mogą tworzyć się skrzepliny, które z prądem krwi mogą dotrzeć do mózgu i zablokować naczynie.
• Niewydolność serca: Długotrwała, niekontrolowana arytmia osłabia serce, sprawiając, że pompuje ono krew mniej efektywnie.
• Nagłe zatrzymanie krążenia: W przypadku groźnych arytmii komorowych może dojść do zatrzymania pracy serca i śmierci.

Jak lekarz diagnozuje i leczy arytmię?

Podstawowym badaniem jest EKG spoczynkowe, które rejestruje aktywność elektryczną serca. Jeśli arytmia nie występuje stale, lekarz może zlecić monitorowanie Holter EKG (24-godzinne lub dłuższe). Inne badania to m.in. echo serca, test wysiłkowy czy badanie elektrofizjologiczne.

Leczenie zależy od rodzaju i przyczyny arytmii. Może obejmować leki antyarytmiczne, leki przeciwkrzepliwe (w migotaniu przedsionków), a w bardziej zaawansowanych przypadkach procedury takie jak ablacja (zniszczenie ogniska arytmii) lub wszczepienie rozrusznika serca bądź kardiowertera-defibrylatora (ICD).

FAQ – Najczęściej zadawane pytania